Hazrat Imom Maqbarasi

Dorus-Saodat yodgorlik majmuasi yonida Temuriylar davridagi yana bir monumental inshoot – Hazrat-Imom maqbarasi bugungi kungacha saqlanib qolgan.

Imom Muhammad bin Huseyn shaybani, Hazrat (Muqaddas) Imom Bag'dodiy laqabli, XIII – XIV asr boshlarida Iroqda yashagan va o'limidan so'ng Ree shahrida dafn etilgan. Amir Temur 1384 yilda Reyni jangsiz egallab oldi va ehtimol Azizning jasadlarini Shahrisabzga ko'chirgan, ammo bu haqda hech qanday tarixiy ma'lumotlar saqlanmagan. Shunga qaramay, Dorus-Saodat majmuasining shimoli-g'arbiy qabri Xalq orasida Hazrat-Imom maqbarasi – "Buyuk Imom"nomini oldi.

Hazrat-Imom maqbarasi o'rnida, keyinchalik vayron bo'lgan bino turgan, uning burchak pilonining kuchli konstruksiyalariga maqbara o'rnatilgan. Chodir gumbazi, baraban va maqbaraning boshqa me'moriy detallarining konusning shakllari uning qurilishida xorazmlik me'morlar va ustalarning ishtirokini aniq ko'rsatib turibdi. Maqbaraning asosiy fasadi, ulkan pilon bilan bezatilgan, G'arbga, Dorut-Tillavat ansambliga yo'naltirilgan. Ustun sirlangan g'isht mozaikasi bilan qoplangan. Ushbu tuzilmaning eng diqqatga sazovor xususiyati uning uchta gumbazdan iborat qoplamasi. Ichki, dekorativ, gumbaz ganch stalaktitlari bilan bezatilgan, uning ustida kemerli yelkanlar bilan qo'llab – quvvatlanadigan konstruktiv gumbaz, uchinchisi, qirrali barabanga suyanadigan chodir gumbazi 27 metr balandlikka ko'tariladi. Maqbaraning butun Sharqiy qismida ikki qavatli qo'shimchalar va devorlarning davom etishi aniq izlari saqlanib qolgan, bu esa bu saqlanmagan binoning xarobalari ekanligini ko'rsatadi.

Sharqiy tokchada teshilgan eshik orqali maqbaraning ichki qismiga kirish mumkin. Kichkina, ammo juda baland xonada qabr toshi bor-Sagan. G'arbiy devorda namozxona-Mihrab joylashgan.

Maqbaraning Shimoliy fasadi, bo'yalgan mayolika bilan bezatilgan, keng hovli tomonga qaragan, keyinchalik, XIX asr o'rtalarida, qabr devoriga yaqin Hazrat-Imom gumbazli masjid qurilgan. Bu yerdan burchakli kirish ziaratonaga olib boradi. Maqbaraning Shimoliy devoriga o'yilgan yog'och ustunlar bilan baland bo'yalgan Ivan qo'shildi. Hozirgi kunda bu masjid bo'lib, unda har kuni xizmatlar o'tkaziladi, shuningdek, maqbarada dam olayotgan buyuk ajdodlarning ruhlarini tinchlantirish uchun ibodatlar o'qiladi.