Berdax nomidagi qoraqalpoq adabiyoti tarixi davlat muzeyi

Berdax nomidagi qoraqalpoq adabiyoti tarixi davlat muzeyi O'zbekiston Respublikasining Nukus shahridagi qoraqalpoq tarixi, etnografiyasi va madaniyatiga bag'ishlangan muzey bo'lib, zamonaviy qoraqalpoq adabiy tili asoschisi, Qoraqalpoq xalqining shoiri Berdax (Berdimurod) sharafiga nomlangan. 1998 yilda Qoraqalpoq davlat universiteti qoshida tashkil etilgan.

O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998 yil 20 maydagi "qoraqalpoq mutafakkiri va shoiri Berdax (Berdimurod) Qargabay o'g'li tavalludining 170 yilligini keng nishonlash to'g'risida" gi qaroriga muvofiq Berdax nomidagi Qoraqalpoq Davlat universiteti qoshida tashkil etilgan.

1998 yilda muzey uchun maxsus bitta katta va oltita kichik gumbazli uch qavatli bino qurildi, uning umumiy maydoni 1,26 m2 ni tashkil etdi. Loyihaning muallifi respublikada taniqli me'mor, Berdax nomidagi Davlat mukofoti laureati Orinbay Toreniyazov bo'ldi.

Muzeyning rasmiy ochilishi 2002 yil 1 martda bo'lib o'tdi.

2021 yil 13 aprelda muzey Berdax nomidagi qoraqalpoq adabiyoti tarixi Davlat muzeyi deb qayta nomlandi.

Ekspozitsiyaning asosiy maqsadi qoraqalpoq xalqining qadimgi davrlardan to hozirgi kungacha bo'lgan hayotini aks ettiruvchi yozma adabiyot namunalarini, qoraqalpoq xalq adabiyoti, folklor, qo'lyozma merosi, klassik qoraqalpoq adabiyoti va XX va XXI asr qoraqalpoq adabiyoti vakillarining asarlarini namoyish etishdir.

Muzey to'plami

Muzey fondining asosini Arab, fors-tojik, turk va eski qoraqalpoq tillaridagi qo'lyozmalar, bosma kitoblar, shuningdek madrasada ishlatiladigan kitoblar tashkil etadi. Bundan tashqari, muzeyda klassik qoraqalpoq adabiyoti vakillari to'g'risidagi hujjatlar, ularning ijod namunalari, shoir Berdax hayoti davridagi buyumlar taqdim etilgan. Shuningdek, qoraqalpoq xalqining o'tmishi haqida hikoya qiluvchi mavzular, milliy liboslar namunalari, XIX-XXI asrlarda qoraqalpoq adabiyotining rivojlanish yo'lini aks ettiruvchi fotosuratlar, qo'shni xalqlar bilan munosabatlar, tarixiy shaxslarning fotosuratlari va portretlari, ilmiy ishlar taqdim etilgan.

Bugungi kunga qadar muzey kollektsiyasida respublikaning barcha tumanlaridan olingan 10 000 dan ortiq buyumlar mavjud.

Muzeyda ikkita bo'lim mavjud: muzey qo'lyozma merosi bo'limi va XIX asr qoraqalpoq adabiyoti bo'limi.