O'zbekiston Madaniyati
O'zbekiston madaniyati yorqin va o'ziga xos bo'lib, u ming yillar davomida shakllangan va turli vaqtlarda zamonaviy O'zbekiston hududida yashagan xalqlarning urf-odatlari va urf-odatlarini o'zida mujassam etgan.
Unga qadimgi forslar, yunonlar, ko'chmanchi turkiy qabilalar, arablar, xitoylar, ruslar o'z hissalarini qo'shdilar. Ko'p millatli O'zbekistonning an'analari musiqa, raqs, rasm, amaliy san'at, til, oshxona va kiyim-kechaklarda o'z aksini topgan. O'zbek madaniyati Markaziy Osiyo madaniyatlarining kvintessensiyasidir, ammo shu bilan birga O'zbekistonning har bir mintaqasi o'ziga xos soyalarga ega, bu milliy kiyim va mahalliy lahjalarda eng aniq namoyon bo'ladi.
Ushbu boylik bilan tanishish uchun butun mamlakat bo'ylab sayohat qilish kerak, ammo O'zbekiston madaniyatining butun palitrasini bir joyda ko'rishni istaganlar respublikaning barcha mintaqalaridan ijodiy jamoalar yig'iladigan O'zbekiston festivallariga tashrif buyurishlari kerak. Bu erda siz o'zbek raqslari, musiqa, amaliy san'at va hokazolarning barcha ranglarini ko'rishingiz mumkin.
O'zbek rasmlari
O'zbekistonda rasm chizish mamlakat tarixining ustalarning rasmlarida aksidir. Eng qadimgi rasmlardan biri bu Afrosiab shaharchasidan devor rasmlari. Islom kelishi bilan insonning tasviri taqiqlandi va mavhum rasm rivojlandi. Keyinchalik miniatyura san'ati paydo bo'ldi, u vaqt o'tishi bilan mukammallikka erishdi va bugungi kunda O'zbekiston tasviriy san'atining eng taniqli yo'nalishlaridan biri hisoblanadi. Kamoliddin Behzod (XVI asr), Ahmad Donish (XIX asr), Abdulxalik-Mahmum (XIX asr) o'zbek miniatyurasining eng yaxshi ustalari hisoblanadi. XX asrda rus astset rassomlari ta'siri ostida rassomchilikda ulkan o'zgarishlar yuz berdi, ular orasida Nukusda noyob rasm muzeyini yaratgan Igor Savitskiy alohida mashhur. XXI asrda O'zbekistonning rasmlari o'ziga xos xususiyatlarini saqlab qolgan holda jahon tendentsiyalariga qo'shildi.
O'zbekiston Adabiyoti
O'zbekistonda adabiyot tarixi folklor-afsonalar, dostonlar va ertaklardan kelib chiqqan. Qahramon Alpamish va ixtirochi Nasreddin Afandi haqidagi afsonalar O'zbekiston madaniyatining ajralmas qismidir. O'rta asrlarda O'zbekistonda shoirlar va yozuvchilar paydo bo'lib, ularning ismlari bugungi kunda mamlakatning har bir aholisiga ma'lum – Ahmad Yugnaki, Alisher Navoiy, Bobur, jami va boshqalar. O'sha davrdagi O'zbekiston adabiyoti she'riyatga to'la bo'lib, asarlarning mavzulari asosan sevgi, baxt va donolikka bag'ishlangan. O'zbekiston yozuvchilarining asarlarida jiddiy dramaturgiya va satira XIX-XX asrlarda paydo bo'lgan. XX asrning O'zbekistondagi eng mashhur adabiyotchilari Furqat, G'afur G'ulom, Muqimi, Hamid Alimjon, Zulfiya, Abdulla Qahhar va yana bir necha o'nlab yozuvchi va shoirlar. O'zbekistonning zamonaviy adabiyoti juda xilma-xil, ammo, afsuski, klassik adabiyot kabi mashhur emas.
O'zbek Musiqasi
O'zbekiston musiqasi o'zbek xalqining qadimiy madaniyatining noyob namoyonidir. Klassik va ommabop musiqa dunyodagi musiqa haqidagi umume'tirof etilgan tushunchalarga o'xshashdir, ammo shu bilan birga o'zbek musiqa asboblarining o'ziga xos ovozi tufayli ular o'ziga xos ovozga ega bo'ladilar. O'zbekistonning eng mashhur musiqa asboblari – karnay, surnay, dutar va doyra. Musiqa janrlari folklor va o'zbek she'riyati bilan yaqin aloqalarga ega. Shashmakom alohida va alohida e'tiborga loyiqdir – YUNESKO tomonidan insoniyatning og'zaki va nomoddiy madaniy merosi durdonalari ro'yxatiga kiritilgan O'zbekiston va Tojikistonda musiqaning alohida janri. Bugungi kunda o'zbek xalq musiqasini to'ylarda, tantanali tadbirlarda, konsertlarda, shuningdek, Samarqandda har ikki yilda bir marta o'tkaziladigan mashhur "Sharq taronalari" festivalida eshitish mumkin.
O'zbek Raqslari
O'zbek raqslari o'zbek xalqining go'zalligining timsolidir. O'zbek xalq raqslari boshqa sharqona raqslardan ijro paytida qo'l harakatlari va yuz ifodalariga alohida e'tibor berish bilan ajralib turadi. Shu bilan birga, har bir mintaqaning o'ziga xos raqs maktablari mavjud – ba'zilarida keskin harakatlar ustunlik qiladi, boshqalarida - silliq, ba'zi maktablarda ular qisqa qadamdan foydalanadilar, boshqalari esa ba'zan yugurish turiga o'tadilar. Bugungi kunda o'zbek raqsining uchta asosiy maktabi – Xorazm, Buxoro va Farg'ona maktablari mavjud. O'zbek raqslarini ko'rish juda oddiy, ularsiz biron bir bayram to'liq bo'lmaydi va hamma raqsga tushishni yaxshi ko'radi! Shuningdek, o'zbek raqslarining rangini har kuni sayyohlik mavsumida Buxoroda, Nodir divan-begi madrasasi binosida o'tkaziladigan folklor shousida qadrlash mumkin.
O'zbekiston xalq hunarmandchiligi
O'zbekiston dekorativ-amaliy san'ati xalq madaniyatining eng mashhur qismi bo'lib, sayyohlarga esdalik sovg'alarini tanlashda katta imkoniyat yaratadi. O'zbek hunarmandlari avloddan-avlodga mahorat sirlarini yetkazmoqda va ularning ishlari yuqori sifat va o'ziga xos nafosat bilan ajralib turadi. Temirchilar, kulollar, to'quvchilar, o'ymakorlarva boshqalar ipak, loy, yog'och va metalldan yasalgan san'at asarlarini yaratadilar, ular silliq chiziqlari, geometrik jihatdan mukammal naqshlari va shakl uyg'unligi tufayli butun dunyoda tan olinadi. O'zbekistonning eng mashhur ustalari-G'ijduvon va Rishton seramistlari, Buxoro va Chust temirchilari, Marg'ilon to'quvchilari va Samarqand vinochilari. Ko'pincha hunarmandlar o'z ustaxonalarida mahorat darslarini tashkil qilishlari va ota-bobolarining eng yaxshi asarlari bilan tanishishingiz mumkin bo'lgan asarlar to'plamlarini namoyish etishlari mumkin.